Self-Service
: เก็บเองเท่เสมอ หรือสะเหล่อไปเอง
ปัจจุบันในเมืองไทยมีร้านอาหารฟาสฟู้ดมากมาย ซึ่งร้านอาหารเหล่านี้ก็เป็นร้านอาหารของชาติตะวันตก วัฒนธรรมหรือขั้นตอนการใช้บริการของร้านอาหารที่เรียกว่า self-service จึงถูกยกมาจากกลุ่มคนตะวันตกเช่นกัน โดยปกติทั่วไปคนไทยมักคุ้นชินกับการได้รับบริการ เมื่อมีวิธีปฎิบัติกินเองเก็บเองเข้ามา คนไทยส่วนใหญ่จึงจะกล้าๆกลัวๆ สับสนว่ากินเสร็จแล้วต้องทำยังไงเมื่อมีจุดพักจานหรือจุดทิ้งจานตั้งอยู่ในร้าน แต่ในเมื่อเราก็จ่ายเงินแล้วมีพนักงานเดิน เราจะเก็บเองทำไม ลุกเลยละกัน
นี่อาจจะเป็นภาพที่คุ้นตาของใครหลายๆคน และอาจจะภาพที่ขัดตาของใครหลายๆคนเช่นกัน
มันคงขัดแย้งกันน่าดู เมื่อพื้นที่บริเวณนั้นที่จุดพักจานหรือจุดทิ้งจานตั้งอยู่ แต่กลับมีจานที่กินเสร็จแล้ววางอยู่บนโต๊ะเพื่อรอใครบางคนมาเก็บมัน
เมื่อมองดูจำนวนผู้ใช้บริการ กับจำนวนพนักงานที่ต้องคอยเดินเก็บแล้ว อัตราส่วนอยู่ 20โต๊ะต่อพนักงาน 1 คนกับจุดทิ้ง 1 จุด ซึ่งบางสาขาก็เป็นร้านใหญ่ อาจจะมีโต๊ะอยู่ที่ 30-40โต๊ะกับจุดทิ้ง 2 จุด บางคนอาจคิดว่าการเก็บจาน 20 โต๊ะกับคน 1 คนก็ไม่มากเท่าไหร่ เค้ามีหน้าที่แค่เก็บ เก็บ เก็บอย่างเดียว แต่ถ้าได้มองดูดีๆแล้ว เค้าได้ทำมากกว่านั้น เพราะพนักงานที่เดินเก็บจะรับผิดชอบหน้าที่ในส่วนพื้นที่นอกเคาท์เตอร์เพียง 1 คน ไม่ว่าจะเป็นการเติมซอส เติมน้ำดื่ม เติมมีด-ส้อม ถ้วยซอส หลอด เก็บถุงดำจุดทิ้งเมื่อเต็ม หรือแม้กระทั่งทำความสะอาดพื้น
คำว่า self-service เมื่อแปลความหมายตรงตัวแล้ว แปลว่า"บริการตัวเอง"
หลายๆคนอาจตั้งคำถามเกี่ยวกับคำว่าบริการตัวเอง ว่าเราจะต้องบริการตัวเองถึงในระดับไหน
เราได้เริ่มบริการตนเองตั้งแรกที่เข้าร้านโดยบางครั้งเราก็อาจจะไม่ได้สังเกตตัวเองเลย คือเรื่ม มองหาโต๊ะที่ว่างเอง เดินไปสั่งอาหารเอง เสิร์ฟอาหารจากเค้าท์เตอร์มาที่โต๊ะเอง เดินมาหยิบช้อนหยิบส้อมหรือหยิบหลอดเอง เดินมากดซอสและเติมน้ำเปล่าเอง หลังจากนั้นก็จัดการกินๆๆๆอาหารที่เราเสียเงินซื้อไปจนอิ่ม แล้วก็เดินไปเก็บจาน และล้างมือ ถ้านับลำดับจำนวนขั้นตอนที่เราได้บริการตัวเองแล้ว การเก็บจานถือเป็นเปอร์เซ็นต์ที่ไม่มากเลยของการบริการตัวเองทั้งหมด
จากการสอบถามลูกค้าในร้านอาหารฟาสฟู้ดมีทั้งผู้ที่เก็บและคนที่ไม่ทราบว่าต้องเก็บจาน ได้พูดคุยกัน เราจึงได้เหตผลต่างๆ ไม่ว่าจะเป็นการเห็นคนอื่นเก็บจึงเก็บตาม หรือเก็บเพราะเห็นพนักงานไม่ว่าง หรือบางคนก็ไม่เก็บเพราะเห็นว่ามีพนักงานคอยเก็บอยู่แล้ว
สุดท้ายแล้วก็ไม่ข้อสรุปที่แน่ชัด ไม่มีถูกไม่มีผิดเรื่องการเก็บจาน แล้วแต่ตัวเราเองว่าจะเลือกปฎิบัติแบบไหน ในเมื่อตัวเราเองเลือกปฏิบัติทางใดทางหนึ่งแล้ว เราไม่ควรแสดงออกในแง่ลบต่อคนอื่นๆที่คิดต่างกับเรา แต่อย่าลืมว่าในร้านอาหารฟาสฟู้ดนี้ มันเป็นเพียงแค่จุดเล็กๆของสังคม ที่ยังมีพนักงานคอยเก็บกวาดให้เรา เมื่อเราไม่ได้อยู่ในร้านอาหารตัวเราเองก็ควรจะต้องรับผิดชอบในสิ่งที่เราปฏิบัติ เพื่อเป็นประโยชน์ต่อตัวเองและส่วนรวม
Anuchet Aunruan