“ลำไย”
ลำไย.. ..ใครหลายๆคนพอได้ยินชื่อนี้ก็คงนึกถึงผลไม้ไทย รสหวาน ลูกกลมๆเล็กๆ สีน้ำตาลๆ ประมาณนั้น แต่ลำไยมาเป็นพืชเศรษฐกิจได้ยังไง ก็คงเริ่มต้นมาจากความที่รสชาติหวานๆของลำไยบ้านเรานี่แหละ ดันไปถูกปากพี่จีนเข้า เท่านั้นแหละจุดเริ่มต้นก็กลายเป็นกำไรราคาหลักแสนผนวกกับสภาพอากาศบ้านเราเหมาะที่จะปลูกลำไยมากๆ จึงมีการปลูกลำไยในบริเวณภาคเหนือค่อนข้างมาก เน้นหนักไปทางภาคเหนือตอนบน แถบลำพูน เชียงใหม่ เรื่อยๆประปลาย
เราจึงเลือกที่จะยกตัวอย่างในบริเวณที่ใกล้เคียงที่สุดก็คือ อำเภอจอมทองจังหวัดเชียงใหม่ เพราะด้วยความที่เป็นคนท้องถิ่น เราจึงเลือกที่จะนำเสนอเรื่องราวที่คิดว่าน้อยคนที่จะได้รู้แน่ๆ คือตลาดการค้าลำไย โดยเราจะใช้ลำไยเป็นพระเอกในการเล่าเรื่องตั้งแต่บนต้นไปจนถึงกระป๋องโรงงาน
กระบวนการผลิตลำไยดำเนินตามฤดูกาลตามธรรมชาติของลำไยนำไปสู่ความซบเซาของเศรษฐกิจในพื้นที่ พ่อค้าแม่ขายต่างขาดรายได้เพราะคนส่วนใหญ่เป็นชาวสวนลำไย เมื่อยังไม่ถึงเวลาที่ลำไยออกผลการใช้จ่ายของแต่ละบ้านก็ต้องมีการลดลงไประดับนึง แต่ตามความต้องการของตลาด ก่อเกิดการเร่งด้วยสารเคมีทำให้เกิดการขายลำไยนอกฤดูกาลโดยเฉพาะช่วงเวลาที่ผ่านมาที่ตรงกับเทศกาลตรุษจีน
เมื่อกลไกการค้าลำไยก็เริ่มขึ้น โรงร่อนลำไยของพ่อค้าคนกลางเริ่มมีตะกร้าลำไยวางซ้อนกันเป็นตั้ง เครื่องร่อนลำไยเริ่มทำงานไม่มีหยุดพัก โกดังลำไยเปิดไฟสว่างสไว มีเสียงรถค้าลำไยขับเข้าออกตั้งแต่เที่ยงวันยันเที่ยงคืน ความคึกครื้นเริ่มต้นขึ้น เมื่อถึงฤดูการค้าลำไย เศรษฐกิจในระแวกนั้นก็เหมือนถูกเปิดสวิชขึ้นอีกครั้ง
บรรยากาศทั้งสองช่วงเวลาต่างกันลิบลับ ซึ่งน่าสนใจมากสำหรีบผู้ที่ไม่เคยพบเห็นบรรยากาศแบบนี้ แต่การค้าลำไยมีความพิเศษอย่างนึงคือความเป็นวิถีชีวิต ทุกกระบวนการต่างมีความอบอุ่น ความเคลื่อไหวที่เรียบง่ายของผู้คนในพื้นที่ที่สามรถเล่าเรื่องราวได้อย่างน่าสนใจ
และนี่ก็คือเรื่องราวในหนึ่งช่วงฤดูการที่มีทั้งบรรยากาศและความเป็นวิถีชีวิต ดำเนินมาเป็นเวลายาวนาน ขับเคลื่อนด้วยเรื่องราวที่มาของผลไม้ไทยที่ส่งออกไปทั่วโลก " ลำไย "