ถ้าหากมีใครคนใดคนหนึ่งในกลุ่มคนกล่าวถึงมูลนิธิแล้ว คนที่เหลือในกลุ่มคงสร้างมโนภาพในรูปแบบกลุ่ม คนขนาดใหญ่ที่สละเวลาส่วนตัวและอุทิศตนในการทํางานช่วยเหลือสังคม ซึ่งภาพลักษณ์คนส่วนใหญ่จะคิดถึงรถ กระบะหรือรถตู้สีขาวเปิดไฟ“วี๊หว่อ”วิ่งด้วยความเร็วสูงบนท้องถนน บนรถมีลวดลายติดป้ายประกาศชื่อของมูลนิธิ เป็นป้ายแห่งความภูมิใจของอาสาสมัครในมูลนิธิ ถึงอย่างไรก็ตามความภูมิใจและภาพลักษณ์เหล่านั้นจะหายไปเมื่อ คุณได้รู้จักกับ “มูลนิธิสันติสุข”
มูลนิธิสันติสุขเป็นมูลนิธิที่มุ่งเน้นให้ความช่วยเหลือสังคมในด้าของการแก้ปัญหาสังคม ซึ่งปัญหาสังคม ในปัจจุบันที่พบเห็นได้ทั่วไปตามท้องถนน นอกเหนือจากกองขยะหรือเศษขยะที่กระจัดกระจายกันทําหน้าที่สร้าง ปัญหาบนพื้นที่ต่างๆแล้ว นั่นคือ “สุนัขจรจัด” ซึ่งมูลนิธิสันติสุขนั่นเองที่ได้มีการจัดตั้งขึ้นเพื่อแก้ปัญหาเหล่านี้โดย เฉพาะ แต่ด้วยงบประมาณทางทุนทรัพย์จะพบได้ว่าทางมูลนิธิกําลังขาดแคลนเป็นอย่างมาก ทั้งค่าอาหารสุนัข ค่ายา รักษาโรค ค่าทําหมัน ทั้งหมดนี้เป็นปัญหาหนึ่งของมูลนิธิที่แสดงถึงความขาดแคลนทางทุนทรัพย์
เมื่อผู้เขียนได้ไปสํารวจในพื้นที่มูลนิธิผู้เขียนพบว่ายังมีปัญหาความสกปรก ประชากรณ์สุนัขล้นกรง และผู้ เขียนได้ทําการสอบถามพูดคุยกับ “พี่หาญ” พี่แกเป็นชาวไทยใหญ่ที่ใจบุญมาก แกพูดอยู่เสมอว่า อยู่ที่นี่แทบจะไม่ได้ อะไรมีแต่เสียกับเสีย เจ้าของเขาก็ขาดทุนจะแย่อยู่แล้ว พี่แกพูดไปพลางหยิบบุหรี่จากซองขึ้นมาสูบ สายตาแกเอง แสดงถึงความเศร้าสร้อยและเหน็ดเหนื่อย ผู้เขียนเห็นเช่นนั้นผู้เขียนจึงถามกับพี่แกว่า แล้วพี่ไม่เหนื่อยบ้างหรอ ไม่ อยากไปทํางานอย่างอื่นดูบ้างหรือไง พี่แกก็พูดด้วยความน้อยเนื้อต่ำใจว่าพี่แกเรียนจบไม่สูงไปทํางานที่ไหนเขาก็ไม่ รับหรอก อีกอย่างพี่เองก็ทิ้งหมาพวกนี้ไปไม่ได้หรอก พี่ต้องคอยดูแลมันตลอดถ้าไม่มีพี่ก็ไม่มีคนทําแล้ว เพราะพี่เป็น ผู้ชายคนเดียวที่อยู่ที่นี่ ที่เหลือก็เป็นลุงเป็นยายอายุแกก็มากแล้วจะเดินเหินก็ลําบากพอแล้ว พี่ทิ้งมันไปไม่ได้จริง ผู้เขียนได้ยินเช่นนั้นผู้เขียนจึงเริ่มกระบวนการวิเคราะห์ในความคิดตนเองไปเรื่อย ซึ่งผู้เขียนมีความเห็นว่าพี่แกก็ดูจะ น้อยอกน้อยใจในโชคชะตาพอสมควร พี่แกคงจะเข้าใจอารมณ์พวกสุนัขจรจัดทั้งหลายทั้งแหล่นั่นแหละ ทั้งสุนัข จรจัดและพี่แกคงมีดวงที่สมพงษ์กันน่าดู ไม่มีใครสนใจ ถูกทิ้งขว้าง คุณค่าในความเป็นสุนัขและความเป็นคนต้อง ถูกมองต่ำากว่าคนอื่นเสมอ ผู้เขียนเห็นเช่นนั้นผู้เขียนจึงได้แสดงความเห็นใจบอกพี่แกไปว่า ไม่เป็นไรนะพี่จะมีสักวัน แหละที่เขาจะเห็นค่าเรา พี่อาจจะเป็นคนที่เขาไม่เห็นค่าแต่อย่างน้อยๆพี่คือพรเจ้าของหมาพวกนี้จะพี่ พี่อาจจะอยู่โดย ไม่มีพวกมันได้ แต่ผมมั่นใจว่าพวกมันอยู่โดยไม่มีพี่ไม่ได้หรอก
เมื่ออยู่ในกรงสุนัขผู้เขียนมักจะต้องปิดจมูกเพราะความเหม็นของสิ่งปฏิกูลทั้งหลาย สุนัขที่นั่นมีความเป็น อยู่ที่ดูไม่ดีสักเท่าไร แหล่งที่อยู่อาศัยของพวกนั้นดูโทรมและสกปรกมาก ผู้เขียนนึกภาพไม่ออกเลยว่าถ้ามันไมไ่มีคน ที่คอยดูแลจะเป็นอย่างไร เมื่อผู้เขียนเปิดประตูเข้าไปข้างในกรงสุนัขทุกตัวจะวิ่งลี่เข้ามาราวกับว่ามันพบพระเจ้าองค์ ใหม่ที่จะปลดทุกข์ให้ชีวิตของพวกมัน บางตัวกระโดดขึ้นมาเกาะด้วยความดีใจอย่างยิ่งยวดวิ่งพรวดไปพรวดมา บ้าง ก็อยู่ห่างๆด้วยความกล้าๆกลัว ด้วยเหตุเพราะบางตัวถูกทําร้ายมามันจึงเริ่มหมดศรัทธามนุษย์ บ้างก็ตาบอด บ้างก็ขา ถูกตัด บ้างก็มีสุขภาพจิตเสียไปแล้ว
สุนัขบางตัวไม่มีสิทธิ์ที่จะเลือกเสียด้วยซ้ำว่าจะมีข้าวกินหรือไม่ได้กิน สุนัขบางตัวไม่มีสิทธิ์เลือกเสียด้วยซ้ำว่าจะมีที่อยู่ดีเพียงไร สุนัขบางตัวมีสิทธิ์เลือกเพียงแค่จะต่อไปได้หรือไม่
